Organizacja rejsu morskiego – dla początkujących

hm. Rafał Klepacz: To złożone pytanie. Bo co rozumiemy przez rejsy harcerskie? Generalnie można wyróżnić trzy rodzaje aktywności harcerzy na rejsach CWM ZHP. Pierwsze – to takie rejsy, które są w całości organizowane przez jakieś konkretne środowisko harcerski. Na przykład jakiś hufiec podejmuje się organizacji rejsu, zapewnia własnego kapitana, oficerów, ustala z nami trasę rejsu i jego program. W zeszłym roku takim rejsem był rejs Hufca ZHP Praga Północ, czy Rejs Chorągwi Gdańskiej.
Są też rejsy organizowane przez CWM ZHP, na które mogą zapisać się pojedynczy harcerze. W zeszłym roku takimi rejsami był Rejs na Baltic Tall Ship Race Kłajpeda – Szczecin, rejs Polsko – Ukraiński czy rejs z Betlejemskim Światłem Pokoju.
No i ostatnia możliwość, to udział harcerzy w rejsach otwartych, które są organizowane dla wszystkich – nie tylko dla harcerzy. Sporo harcerzy uczestniczyło w rejsie oficerski, Bałtyckim Rejsie Jesiennym czy na rejsach Zjawą, w ramach OdySea Władka Wagnera.

Ile trwa taki rejs?

Różnie. Najkrótsze 4 dni, najdłużej 14. Zwykle rejs w CWM ZHP to 7 dni.

Skąd są harcerze którzy pływają?

Zewsząd. Na rejsy harcerskie otwarte, zapisywali się w minionym roku harcerze praktyczne ze wszystkich chorągwi. Mieliśmy na naszych rejsach też skautów z innych krajów – akurat w roku 2015 byli to skauci z Ukrainy i Irlandii, ale w roku 2014 pływali z nami skaucie Belgijscy, Litewscy i Ukraińscy.
Swoje rejsy w 2015 roku zorganizowali Hufiec ZHP Praga Północ, Chorągiew Gdańska, Hufiec ZHP Oleśnica, 7. Poznańska Drużyna Harcerska HERKULES, Szczep Harcerski z Dublina. W 2016 roku planują z nami popłynąć Szczep Preria z Krakowa, Szczep Szarej Siódemki z Krakowa, Chorągiew śląska, Chorągiew Gdańska i ponownie Hufiec ZHP Praga Północ.

Na jakich jachtach można żeglować z CWM ZHP?

Zasadniczo nasza flota składa się z czterech jednostek. Są to szkuner Zawisza Czarny – flagowy jacht Związku Harcerstwa Polskiego, kecz Zjawa IV, szkuner Warszawska Nike i slup Mot.
Rejsy organizujemy głównie na tych dwóch pierwszych. Zawisza Czarny w roku 2015 będzie operował głównie na Morzu Bałtyckim i Morzu Północnym. Zjawa będzie w ciekawszych rejonach. Za chwile rozpocznie ona podróż ze Miami, przez Bermudy na Azory. Tam spędzi około miesiąca i w czerwcu wróci do Europy – do Lizbony, gdzie skończy trwająca od sierpnia 2015 roku Wyprawe Dookoła Atlantyku OdySea Władka Wagnera. W wakacje Zjawa będzie żeglować po Morzu Śródziemnym, by jesienią opłynąć Wielką Brytanie i przez kanał Kaledoński i potem Kiloński wrócić na Bałtyk i do Gdyni.
Warszawska Nike i Mot w tym roku są wykorzystywane głównie w czarterach, a wiec dają możliwość organizacji własnego rejsu. Oba jachty w tym sezonie będą stacjonować w Gdyni i stąd można planować własne rejsy.

Jak zorganizować taki rejs? Kto może płynąć?

Jak mówiłem, są dwa modele. Można się całym środowiskiem, drużyną, szczepem, hufcem zgłosić do nas i zarezerwować cały jacht. Dla Zawiszy trzeba przewidzieć, że ma się około 30 miejsc, na Zjawę można zaokrętować 12 osób. My zapewniamy cała obsługę jachtu, jak trzeba to kapitana, oficerów, mechaników, kucharza, zaopatrujemy statek w prowiant, załatwiamy wejścia do portów i ponosimy opłaty portowe. Organizator rejsu wyznacza tylko trasę i cieszy się żeglarską przygodą.
Można też zgłosić się indywidualnie na rejs harcerski. W tym roku będą to na pewno Baltic Scout Cruise – organizowany wspólnie ze skautami, w międzynarodowym środowisku na Zawiszy Czarnym i Iberian Scout Cruise na Zjawie IV a także dwa rejsy z Betlejemskim Światłem Pokoju w grudniu 2016.

Co trzeba robić na statku?

Na statek uczestnicy rejsu mustrowani sa jako załoga, a nie pasażerowie. Oznacza to, że po wprowadzeniu dokonanym przez oficera, wykonuje się konkretną żeglarską robotę. Pełni wachty, steruje, prowadzi obserwację, nasłuch radiowy, nanosi pozycję, uzupełnia dziennik jachtowy, stawia, zrzuca się żagle, klaruje statek, pracuje na cumach, pracuje się w kambuzie – czyli statkowej kuchni. Jest się żeglarzem w pełnym tego słowa znaczeniu.
Co ważne, żeby popłynąć w rejs nie trzeba mieć żadnych uprawnień czy wcześniejszego doświadczenia. Wszystkiego nauczymy na miejscu.
W pozostałym czasie prowadzone jest szkolenie żeglarskie, ratownicze, nawigacyjne, radiowe. Innymi słowy, jak mówi stare żeglarskie porzekadło, przez sześć dni w tygodniu będziesz pracował w pocie czoła, a siódmego dnia będziesz czyścił mosiądze. Może ta praca nie jest aż tak ciężka, ale na pewno szkolenie, wachty, praca wypełniają większą część dnia. Jednak zawsze wieczorem, czy po wachcie znajduje się czas na wspólne poprzesiadywanie w kubryku, na gitarę, planszówki, na czas spędzony wspólnie.
No i nie bez znaczenia są odwiedzane porty. Jest czas na zwiedzanie, na poznanie innych ludzi, podpatrzenie tego jak żyją, na spacer i odpoczynek po trudach żeglowania.

Jakie są plany ciekawych rejsów w przyszłości?

Rok 2016 jest już zaplanowany. Aktualnie pracujemy nad planami na rok 2017. Zawisza najprawdopodobniej nadal będzie eksplorował bałtyk. W 2017 roku planujemy wyprawę do Finlandii i na Zatoke Botnicką. Jacht będzie też brał udział w Tall Ship Races 2017 z finałem w Szczecinie i planujemy na ten finał statek obsadzić harcerska załogą.
Zjawa po powrocie do Polski wiosną popłynie w fiordy Norwegii, a potem popłynie na World Moot do Reykjavíku na Islandii. Planujemy podróż z norweskiego Bergen przez Sztlandy, Wyspy Owcze do Irlandii i z powrotem.
Staramy się o pozyskanie nowego jachtu do naszej floty, więc w 2017 roku na pewno będzie możliwość wyczarterowania jachtu z CWM ZHP i zorganizowania własnego rejsu po zatoce gdańskiej lub Bałtyku.

Gdzie szukać informacji o rejsach CWM ZHP?

Na pewno na naszej stronie: www.cwm.edu.pl. Warto dopisać się do newslettera i otrzymywać na bieżąco informacje z CWM ZHP.
Można też odwiedzać naszego facebooka Zawiszy: www.facebook.com/ZawiszaCzarnyPOL1, Zjawy www.facebook.com/zjawa4, i CWM ZHP www.facebook.com/cwmzhp
Można też się spotkać. Pracujemy w Gdyni, w siedzibie hufca ZHP Gdynia, na ul. Bolesława Prusa 9.
A w najbliższym czasie będzie możliwość spotkania się i porozmawiania nie tylko o rejsach, bo 21 marca, w poniedziałek, spotykamy się w Gdańsku z osobami zainteresowanymi pracą ze specjalnością wodną w ramach spotkań „Porozmawiajmy o wodniakach”. W siedzibie Chorągwi Gdańskiej, w Gdańsku o godzinie 18:00. Serdecznie zapraszam!