Komisja Historyczna Chorągwi Gdańskiej

Skład Komisji Historycznej Chorągwi Gdańskiej ZHP:

hm. Bogdan Radys, przewodniczący Komisji, drużynowy, komendant szczepu, kierownik referatu drużyn starszoharcerskich w Hufcu Gdańsk-Śródmieście, członek Komisji Stopni Instruktorskich Chorągwi, przewodniczący Sądu Harcerskiego Chorągwi. Komendant Kręgu Seniorów Korzenie i kierownik Wydziału Seniorów i Starszyzny GK ZHP, autor publikacji harcerskich i wielu biogramów instruktorów.
Zenon Kuligowski, historyk, drużynowy w Gdyni, czł. AK Gryf przy WSP, komendant szczepu w Hufcu Oliwa, z-cą komendanta i komendant Chorągwi Gdańskiej, członek RN ZHP. Członek Kręgu Seniorów Korzenie, redaktor Leksykonu Chorągwi Gdańskiej, współautor Harcerstwo Gdańskie 1945-1973, autor publikacji i biogramów instruktorów Chorągwi.
Jerzy Ruszkowski, drużynowy, komendant szczepu i Hufca Malbork. Założyciel i komendant KS Semper-Paratus, autor wielu wystaw i konferencji historycznych, bogatych kronik Hufca i publikacji o Hufcu Malbork.
Zbigniew Satke, drużynowy, komendant Hufca Kartuzy, autor wielu kronik Hufca, publikacji prasowych o harcerstwie i działalności seniorów harcerskich, posiada liczny zbiór dokumentów, rozkazów i fotografii, członek KS Korzenie.
Dariusz Szczecina, drużynowy, komendant szczepu, kierownik referatu harcerskiego, z-ca komendanta Hufca Sopot, autor opracowań metodycznych i wielu publikacji o sopockim harcerstwie oraz instruktorach sopockich, a także wielu biogramów instruktorów. Autor Księgi Stulecia Sopockiego Harcerstwa.
Roman Kopitkowski, drużynowy, z-c komendanta szczepu, kierownik Referatu Staszoharcerskiego i z-ca komendanta Hufca Tczew. Wiceprzewodniczący Komisji Rewizyjnej Chorągwi.
Bartosz Blaszke, kpt. MW, dowódca okrętu, drużynowy Drużyny Sztandarowej Chorągwi, komendant Szczepu i przewodniczący Komisji Rewizyjnej w Hufcu Wrzeszcz Oliwa. Członek Sądu Harcerskiego Chorągwi.
Beata Tritt, drużynowa, z-ca komendanta i komendantka Hufca Sztum, autorka reportaży o Sztumskim Harcerstwie. Członkini Komisji Rewizyjnej Hufca Malbork.

Bohaterowie chorągwi

Wybitni instruktorzy

Harcerskie miejsca pamięci

Materiały i opracowania komisji

Bohaterowie chorągwi

Wybitni instruktorzy

Harcerskie miejsca pamięci

Materiały i opracowania komisji

	Pomnik Harcerski wzniesiony w 2004 r. na Skwerze im. Polskich Harcerzy byłego Wolnego Miasta Gdańska (obok ul. Hucisko). Posiada inskrypcję: „W hołdzie harcerkom i harcerzom pomordowanym w czasie II wojny światowej, tym, którzy wskrzesili z ruin nasz Gdańsk, instruktorom, wychowawcom pokoleń młodzieży harcerskiej, którzy odeszli na wieczną wartę. Czuwaj! Miasto Gdańsk 2003”. W 1946 r. harcerstwo przejęło na swój pomnik wielki głaz przy obecnej Al. Zwycięstwa, który wzniesiono burmistrzowi Gdańska Danielowi Gralathowi. W 2004 r. decyzją Rady Miasta pomnik przywrócono burmistrzowi, a Harcerstwu ufundowano nowy pomnik.
Hm. Alf Liczmański (1904–1940), komendant Chorągwi Harcerzy w Wolnym Mieście Gdańsku, zamordowany w Granicznej Wsi, filii obozu Stutthof. Posiada kilka miejsc pamięci.
	W Oliwie – ulica, przy której mieszkał nazwano ul. Alfa Liczmańskiego, na domu pod nr 7 umieszczono tablicę pamięci w 100. rocznicę jego urodzin.
	Szkoła Podstawowa nr 65 w Gdańsku nosi jego imię, przy szkole znajduje się pomnik patrona szkoły.
	18 października 1970 r. na uroczystym apelu odbyło się nadanie Hufcowi Gdańsk-Śródmieście imienia Alfa Liczmańskiego. Hufcowi wręczono nowy sztandar, a hymnem stał się utwór „My od Alfa”. Podczas kampanii ALF został zawiązany Krąg Harcerzy Wolnego Miasta Gdańska.
Dr med. Stefan Mirau (1901–1942), pierwszy drużynowy w Wolnym Mieście Gdańsku, po studiach lekarz Chorągwi Gdańskiej i członek Zarządu Okręgu ZHP w Gdańsku. Zmarł w Kl. Stutthof.
	W Oliwie ma ulicę swojego imienia, a w centrum miasta przy ul. Długiej 20/21, gdzie posiadał gabinet lekarski, znajduje się tablica pamięci.
Dr Franciszek Kręcki (1883–1940), prawnik, bankowiec, filomata, organizator nielegalnego skautingu w Gdańsku, a później harcerstwa w Wolnym Mieście Gdańsku, przewodniczący Zarządu Okręgu ZHP w Gdańsku. Rozstrzelany w KL Stutthof.
	W Oliwie ma ulicę swojego imienia, a na Długim Targu pod nr 38 tablicę pamięci w miejscu, gdzie był dyrektorem banku.
Na Domu Harcerza w Gdańsku, ul. Za Murami 2-10, umieszczono cztery tablice pamięci.
	Tablica pamięci 116 harcerzy i przyjaciół harcerstwa, którzy zginęli w okresie II wojny światowej. Odsłonięta w 1981 r.
	Tablica pamięci hm. Józefa Grzesiaka „Czarnego” – drużynowego legendarnej 13 WDH, Komendanta Chorągwi Wileńskiej i Gdańskiej.
	Tablica pamięci hm. Tadeusza Polaka (1927–2001), który był komendantem tajnej organizacji harcerskiej „Szczerbiec”; więzień polityczny, komendant hufca Harcerzy Gdańsk-Śródmieście, inicjator budowy Domu Harcerza w Gdańsku, przewodniczący Rady Programowej Muzeum Harcerstwa. Przed Domem Harcerza przy ulicy Ogarnej znajduje się Plac im. Tadeusza Polaka.
	Tablica pamięci hm. Marii Hrabowskiej (1936–2008), komendantki Hufca Harcerek Gdańsk-Śródmieście, przewodniczącej ZHP (1996–2001), przewodniczącej Naczelnego Sądu ZHP, prof. med. Gdańskiej Akademii Medycznej.
Hm. Jan Ożdżyński (1903–1939) komendant Hufca w Wolnym Mieście Gdańsku, został zastrzelony przez Niemców 1 września, jest uważny za pierwszą polską ofiarę wojny w Gdańsku.
	Posiada tablicę pamięci na gmachu Dyrekcji Kolei przy ul. Dyrekcyjnej, gdzie mieściły się przed wojną Komendy Chorągwi Harcerek i Harcerzy i gdzie został zastrzelony.

	Pomnik Gdyńskich Harcerzy odsłonięto 25 września 1966 r. przy ul. Świętojańskiej na skraju Kamiennej Góry, z udziałem naczelnika ZHP hm. Wiktora Kineckiego. Napis na nim głosi: „Gdyńskim harcerzom poległym w walce z hitlerowskim najeźdźcą w latach 1939–1945”
	Pomnik Rozstrzelanych Harcerzy Obłuża – znajduje się w miejscu rozstrzelania 10 chłopców w dniu 11 listopada 1939 r. nieopodal kościoła pw. św. Andrzeja Boboli, zawiera ich nazwiska. Mordu dokonano Święto Niepodległości dla siania grozy i strachu wśród mieszkańców Gdyni.

	Obelisk gen. Roberta Baden Powella (1857–1941) przypomina wizytę twórcy skautingu w Polsce na Polance Redłowskiej, wizytującego w tym miejscu obóz polskich harcerek 16 sierpnia 1933 r. Obelisk odsłonięto w 1990 r.
	Obelisk Alfreda Dyducha w dzielnicy Obłuże odsłonięty 18 września 1997 r. Inskrypcja: „Tu w obronie Kępy Oksywskiej dnia 18 września 1939 r. zginął jej najmłodszy obrońca, trzynastoletni harcerz, Alfred Dyduch”

KONTAKT

Komisja Historyczna Chorągwi Gdańskiej

Skład Komisji Historycznej Chorągwi Gdańskiej ZHP:

Bohaterowie Chorągwi Gdańskiej

Wybitni instruktorzy Chorągwi Gdańskiej

Ważniejsze harcerskie miejsca pamięci na Pomorzu

Materiały i opracowania przygotowane przez Komisję Historyczną Chorągwi Gdańskiej

Sesja historyczna (2016)

Sesja historyczna (2019)

	Ulica hm. Jana Machutty (1911–1990), który był komendantem Hufca ZHP Kwidzyn, zasłużonym instruktor ZHP i pedagogiem.
	Pomnik 50 lat ZHP na Ziemi Kwidzyńskiej 1987 i obelisk 100-lecia Harcerstwa na Skwerze Harcerzy 2012.

	Tablica Pamięci hm. Lucjana Cylkowskiego (1907–1944) w Bolszewie koło Wejherowa. Tablicę umieszczono staraniem Harcerskiego Kręgu Seniorów „Korzenie” Chorągwi Gdańskiej w 1993 r. na budynku elektrowni wodnej, gdzie ukrywał się od wiosny 1943 do marca 1944 r., nauczyciel, komendant Hufca Harcerzy w Gdyni i Pogotowia Wojennego Harcerzy, komendant Hufca Szarych Szeregów w Gdyni. Zamordowany w KL Stutthof.
	Tablica Pamięci umieszczona przy kościele O. Franciszkanów pw. św. Anny przy ul. Reformatów. Napis na kamiennej płycie głosi: „Ochotniczej Kompanii Harcerskiej w rocznicę walk w obronie Wybrzeża i Ziemi Kaszubskiej, Czuwaj! Wejherowo, 1.09.1989 r.
	Tablica w Zamostnym koło Wejherowa pamięci hm. Benedykta Porożyńskiego (1909–1945) o treści: „W tym domu 18 marca 1945 r. podczas Marszu Śmierci zmarł hm. Benedykt Porożyński, organizator Szarych Szeregów na Pomorzu Gdańskim. Społeczeństwo Gminy Wejherowo 1996 r.”