|BADŹ Z NAMI NA BIEŻĄCO|
Związek Harcerstwa Polskiego
Chorągiew Gdańska
im. Bohaterów Ziemi Gdańskiej
ul. Za Murami 2-10, 80-823 Gdańsk
tel.: (58) 301 13 27
ZHP Chorągiew Gdańska
ul. Za Murami 2-10, 80-823 Gdańsk
NIP: 583-296-90-85
tel.: (58) 301 13 27
Gdańsk
![]() | Pomnik Harcerski wzniesiony w 2004 r. na Skwerze im. Polskich Harcerzy byłego Wolnego Miasta Gdańska (obok ul. Hucisko). Posiada inskrypcję: „W hołdzie harcerkom i harcerzom pomordowanym w czasie II wojny światowej, tym, którzy wskrzesili z ruin nasz Gdańsk, instruktorom, wychowawcom pokoleń młodzieży harcerskiej, którzy odeszli na wieczną wartę. Czuwaj! Miasto Gdańsk 2003”. W 1946 r. harcerstwo przejęło na swój pomnik wielki głaz przy obecnej Al. Zwycięstwa, który wzniesiono burmistrzowi Gdańska Danielowi Gralathowi. W 2004 r. decyzją Rady Miasta pomnik przywrócono burmistrzowi, a Harcerstwu ufundowano nowy pomnik. | |
Hm. Alf Liczmański (1904–1940), komendant Chorągwi Harcerzy w Wolnym Mieście Gdańsku, zamordowany w Granicznej Wsi, filii obozu Stutthof. Posiada kilka miejsc pamięci. | ||
![]() | W Oliwie – ulica, przy której mieszkał nazwano ul. Alfa Liczmańskiego, na domu pod nr 7 umieszczono tablicę pamięci w 100. rocznicę jego urodzin. | |
![]() | Szkoła Podstawowa nr 65 w Gdańsku nosi jego imię, przy szkole znajduje się pomnik patrona szkoły. | |
![]() | 18 października 1970 r. na uroczystym apelu odbyło się nadanie Hufcowi Gdańsk-Śródmieście imienia Alfa Liczmańskiego. Hufcowi wręczono nowy sztandar, a hymnem stał się utwór „My od Alfa”. Podczas kampanii ALF został zawiązany Krąg Harcerzy Wolnego Miasta Gdańska. | |
Dr med. Stefan Mirau (1901–1942), pierwszy drużynowy w Wolnym Mieście Gdańsku, po studiach lekarz Chorągwi Gdańskiej i członek Zarządu Okręgu ZHP w Gdańsku. Zmarł w Kl. Stutthof. | ||
![]() | W Oliwie ma ulicę swojego imienia, a w centrum miasta przy ul. Długiej 20/21, gdzie posiadał gabinet lekarski, znajduje się tablica pamięci. | |
Dr Franciszek Kręcki (1883–1940), prawnik, bankowiec, filomata, organizator nielegalnego skautingu w Gdańsku, a później harcerstwa w Wolnym Mieście Gdańsku, przewodniczący Zarządu Okręgu ZHP w Gdańsku. Rozstrzelany w KL Stutthof. | ||
![]() | W Oliwie ma ulicę swojego imienia, a na Długim Targu pod nr 38 tablicę pamięci w miejscu, gdzie był dyrektorem banku. | |
Na Domu Harcerza w Gdańsku, ul. Za Murami 2-10, umieszczono cztery tablice pamięci. | ||
![]() | Tablica pamięci 116 harcerzy i przyjaciół harcerstwa, którzy zginęli w okresie II wojny światowej. Odsłonięta w 1981 r. | |
![]() | Tablica pamięci hm. Józefa Grzesiaka „Czarnego” – drużynowego legendarnej 13 WDH, Komendanta Chorągwi Wileńskiej i Gdańskiej. | |
![]() | Tablica pamięci hm. Tadeusza Polaka (1927–2001), który był komendantem tajnej organizacji harcerskiej „Szczerbiec”; więzień polityczny, komendant hufca Harcerzy Gdańsk-Śródmieście, inicjator budowy Domu Harcerza w Gdańsku, przewodniczący Rady Programowej Muzeum Harcerstwa. Przed Domem Harcerza przy ulicy Ogarnej znajduje się Plac im. Tadeusza Polaka. | |
![]() | Tablica pamięci hm. Marii Hrabowskiej (1936–2008), komendantki Hufca Harcerek Gdańsk-Śródmieście, przewodniczącej ZHP (1996–2001), przewodniczącej Naczelnego Sądu ZHP, prof. med. Gdańskiej Akademii Medycznej. | |
Hm. Jan Ożdżyński (1903–1939) komendant Hufca w Wolnym Mieście Gdańsku, został zastrzelony przez Niemców 1 września, jest uważny za pierwszą polską ofiarę wojny w Gdańsku. | ||
![]() | Posiada tablicę pamięci na gmachu Dyrekcji Kolei przy ul. Dyrekcyjnej, gdzie mieściły się przed wojną Komendy Chorągwi Harcerek i Harcerzy i gdzie został zastrzelony. |
Gdynia
![]() | Pomnik Gdyńskich Harcerzy odsłonięto 25 września 1966 r. przy ul. Świętojańskiej na skraju Kamiennej Góry, z udziałem naczelnika ZHP hm. Wiktora Kineckiego. Napis na nim głosi: „Gdyńskim harcerzom poległym w walce z hitlerowskim najeźdźcą w latach 1939–1945” |
Pomnik Rozstrzelanych Harcerzy Obłuża – znajduje się w miejscu rozstrzelania 10 chłopców w dniu 11 listopada 1939 r. nieopodal kościoła pw. św. Andrzeja Boboli, zawiera ich nazwiska. Mordu dokonano Święto Niepodległości dla siania grozy i strachu wśród mieszkańców Gdyni. | |
![]() | Obelisk gen. Roberta Baden Powella (1857–1941) przypomina wizytę twórcy skautingu w Polsce na Polance Redłowskiej, wizytującego w tym miejscu obóz polskich harcerek 16 sierpnia 1933 r. Obelisk odsłonięto w 1990 r. |
![]() | Obelisk Alfreda Dyducha w dzielnicy Obłuże odsłonięty 18 września 1997 r. Inskrypcja: „Tu w obronie Kępy Oksywskiej dnia 18 września 1939 r. zginął jej najmłodszy obrońca, trzynastoletni harcerz, Alfred Dyduch” |
Kwidzyn
![]() | Ulica hm. Jana Machutty (1911–1990), który był komendantem Hufca ZHP Kwidzyn, zasłużonym instruktor ZHP i pedagogiem. |
![]() | Pomnik 50 lat ZHP na Ziemi Kwidzyńskiej 1987 i obelisk 100-lecia Harcerstwa na Skwerze Harcerzy 2012. |
Malbork
![]() | Obelisk Harcerskiej Pamięci ufundowany w 2000 r. przez Harcerski Krąg Seniorów „Semper Paratus” |
![]() | Obeliski Harcerskiej Pamięci na Cmentarzu Komunalnym w Malborku, 1.10.2000 r. |
Sopot
![]() | Obelisk hm. Michała Urbanka (1986–1982), mieszkańca Sopotu, znajduje się na Skwerze jego imienia. Absolwent UJ, wybitny pedagog i wychowawca wielu harcerzy w Wolnym Mieście Gdańsku, komendant Hufca Harcerzy w Wejherowie, nauczyciel Polskiego Gimnazjum Macierzy Szkolnej w Wolnym Mieście Gdańsku. Pierwszy komendant Hufca Harcerzy w Gdańsku. |
![]() | Pomnik Martyrologii Polskich Mieszkańców Sopotu na Skwerze im. Ks. Władysława Szymańskiego obok Urzędu Miasta; ul. Kościuszki 25/27, Sopot. Wśród umieszczonych na pomniku 74 nazwisk przedwojennych polskich mieszkańców Sopotu poległych i pomordowanych w latach II wojny światowej znajduje się 14 sopocian, przedwojennych członków ZHP. |
Starogard Gdański
![]() | Pomnik Harcerski przy ul. Mickiewicza odsłonięto 24 września 1967 r. posiada napis: Harcerzom którzy w latach 1939–1945 życie oddali za Polskę. Poniżej wymieniono imiona, w tym jedno „Nieznany”, symbolicznie dla osób nieznanych do momentu budowy pomnika. W cokole pomnika umieszczono urny z ziemią z miejsc zagłady i spoczynku: Szpęgawsk, Skórcz, Mielniczki, Stutthof, Warszawa-Powązki, Nantes – Francja. |
] ![]() | Obelisk w Zelgoszczy (gmina Lubichowo, powiat Starogard Gdański). Obelisk na posesji p. Wyczyńskich został odsłonięty w 1981 r. Napis głosi: „Pamięci założycieli i członków harcerskiej konspiracyjnej antyhitlerowskiej JASZCZURKI powstałej w domu Lucjana Wyczyńskiego 1941 ● 29 VI 1981 r. Obelisk upamiętnia harcerzy z przedwojennego gimnazjum starogardzkiego, młodych partyzantów. Założyciele: Paweł Wyczyński ps. „Wrzos” – po wojnie był prof. literatury w Ottawie, Zygmunt Bączkowski ps. „Zyga”, zginął w Powstaniu Warszawskim. |
Tczew
![]() | Obelisk poświęcony tczewskim harcerzom ofiarom II wojny światowej (1960). |
Wejherowo
![]() | Tablica Pamięci hm. Lucjana Cylkowskiego (1907–1944) w Bolszewie koło Wejherowa. Tablicę umieszczono staraniem Harcerskiego Kręgu Seniorów „Korzenie” Chorągwi Gdańskiej w 1993 r. na budynku elektrowni wodnej, gdzie ukrywał się od wiosny 1943 do marca 1944 r., nauczyciel, komendant Hufca Harcerzy w Gdyni i Pogotowia Wojennego Harcerzy, komendant Hufca Szarych Szeregów w Gdyni. Zamordowany w KL Stutthof. |
![]() | Tablica Pamięci umieszczona przy kościele O. Franciszkanów pw. św. Anny przy ul. Reformatów. Napis na kamiennej płycie głosi: „Ochotniczej Kompanii Harcerskiej w rocznicę walk w obronie Wybrzeża i Ziemi Kaszubskiej, Czuwaj! Wejherowo, 1.09.1989 r. |
![]() | Tablica w Zamostnym koło Wejherowa pamięci hm. Benedykta Porożyńskiego (1909–1945) o treści: „W tym domu 18 marca 1945 r. podczas Marszu Śmierci zmarł hm. Benedykt Porożyński, organizator Szarych Szeregów na Pomorzu Gdańskim. Społeczeństwo Gminy Wejherowo 1996 r.” |
Materiały sesji historycznej:
„Odrodzenie Harcerstwa w 1956 r.
60–lecie Zjazdu Łódzkiego ZHP 8–10 grudnia 1956 r.”
Foldery przygotowane na Sesję historyczną pt. „Założyciele harcerstwa w Wolnym Mieście Gdańsku i jego komendanci – pierwszymi ofiarami wojny” zawierają sylwetki pięciu instruktorów i działaczy harcerskich: dz. h. Franciszka Kręckiego, hm. Alfa Liczmańskiego, hm. Jana Ożdżyńskiego, hm. Alfonsa Żurka oraz dz. h. dr. med. Stefana Miraua.
Związek Harcerstwa Polskiego
Chorągiew Gdańska
im. Bohaterów Ziemi Gdańskiej
ul. Za Murami 2-10, 80-823 Gdańsk
tel.: (58) 301 13 27