Dr Stefan Mirau (1901–1942), harcerz, lekarz, działacz Polonii Gdańskiej.

Urodził się 2 sierpnia 1901 r. w Różynach pod Pruszczem Gdańskim w rodzinie ziemiańskiej Jana i Heleny z Kręckich. W wieku szkolnym Stefan uczęszczał do niemieckiej szkoły powszechnej w Kościerzynie, a następnie do niemieckiego Gimnazjum Państwowego w Gdańsku, w którym założył w 1917 r. tajne Towarzystwo Filaretów. Był też współtwórcą tajnej drużyny skautowej, którą szkolił razem z A. Liczmańskim w lasach w Oliwie. S. Mirau brał udział w utworzeniu 8 sierpnia 1920 r. pierwszej na terenie Gdańska męskiej drużyny harcerskiej im. Zygmunta Augusta, której został pierwszym drużynowym. Kilka miesięcy później przyczynił się do powstania dziewczęcej drużyny harcerskiej im. Emilii Plater kierowanej przez Zofię Cezarównę i został jej pierwszym opiekunem.

S. Mirau po uzyskaniu matury w 1921 r. rozpoczął studia medyczne w Monachium, a ukończył je w 1926 r. na Uniwersytecie im. Humboldta w Berlinie. W latach 1926-1928 pracował w Berlinie, przygotowując pracę doktorską „Technika transfuzji krwi”, którą napisał pod kierunkiem promotora dr medycyny i chirurgii Alfreda Grotjahna, dziekana Wydziału Medycyny i obronił 16 lutego 1928 roku. Następnie jako internista-kardiolog pełnił obowiązki ordynatora oddziału wewnętrznego – początkowo w szpitalu św. Jadwigi, a potem w szpitalu św. Józefa w Berlinie, gdzie zdobył specjalizację w zakresie interny, neurologii i kardiologii. Pomimo uzyskania ciekawej i dobrze płatnej propozycji dalszej pracy w Berlinie, powrócił w 1932 r. do Gdańska.

W 1933 r. uzyskał zgodę Gdańskiej Izby Lekarskiej na podjęcie pracy w charakterze specjalisty chorób wewnętrznych. Ponadto pełnił społeczną funkcję  kierownika Poradni dla Matki i Dziecka w Polskim Czerwonym Krzyżu. Zajmował się wygłaszaniem prelekcji dla polskiej ludności, popularyzując wiedzę medyczną, przyjmując na badania i lecząc bezpłatnie polskich kolejarzy, pocztowców, harcerzy i podopiecznych Polskiego Czerwonego Krzyża.

Dr S. Mirau działał także aktywnie w polskich organizacjach w Gdańsku: Gminie Polskiej, Towarzystwie Ludowym „Jedność”, Towarzystwie Przyjaciół Nauki i Sztuki i w Macierzy Szkolnej. Utrzymywał bliskie kontakty z zasłużonymi dla krzewienia polskości w Gdańsku z rodzinami Kręckich, Liczmańskich, Filarskich, Kopczyńskich i Tejkowskich.

 

Od 1936 r. dr S. Mirau ponownie zaczął działać w gdańskim harcerstwie. Został wybrany członkiem Zarządu Gdańskiego Okręgu ZHP i otrzymał nominację na kierownika Referatu Lekarskiego w Komendzie Gdańskiej Chorągwi Harcerzy.

 

1 września 1939 r.  dr S. Mirau został najpierw pozbawiony przez hitlerowskie władze prawa wykonywania zawodu, a następnie uwięziono go. Gdańskie gestapo aresztowało go 10 września 1939 r. i osadziło wraz z innymi działaczami polskimi w Victoria Schule, a następnie w obozie dla jeńców cywil-nych w Gdańsku Nowym Porcie. W wyniku interwencji podjętej na prośbę matki przez prof. dr A. Grotjahna, promotora pracy doktorskiej S. Miraua, dr Wolfa z Siedlic i innych niemieckich lekarzy, komendant Komendantury Obozów Jenieckich Gdańsk Max Pauly zwolnił dr. S. Miraua, wydając mu jednocześnie pismo polecające w sprawie jego zatrudnienia w Gdańsku. Tymczasem, na skutek interwencji podjętej przez Gdańską Izbę Lekarską w gdańskim gestapo, został tydzień później ponownie aresztowany i osadzony w obozie w Nowym Porcie, w którym przebywał do lutego 1940 r.,  opiekując się współwięźniami w izbie chorych.