CIEŚLAWSKI Piotr (1913–2002), nauczyciel, harcmistrz, zastępca komendanta Gdańsko-Morskiej Chorągwi Harcerzy (1946–1947), kierownik wydziału zuchów Komendy Chorągwi Harcerstwa (1949 i 1947), komendant HKS „Strażnica” w Gdyni (1986–2002).

Urodził się 10.04.1913 r. w Osterfeld k. Oberhausen w Niemczech (Nadrenia pn.-Westfalia) w Zagłębiu Ruhry. Był synem Antoniego, maszynisty kolejowego, i Franciszki Kania. Miał czworo rodzeństwa: braci Leona i Teofila oraz siostry Marię i Gertrudę. W 1919 rodzina wróciła do Polski i osiadła w Jarocinie – tu Piotr ukończył naukę w publicznej Szkole Męskiej im. S. Konarskiego. Edukację kontynuował w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Koźminie, a po jego likwidacji w seminarium w Krotoszynie, gdzie uzyskał dyplom w 1933 r. Bezpłatną praktykę nauczycielską odbywał w Jarocinie. W 1935 r. przyjechał do Gdyni i podjął pracę nauczycielską w szkołach powszechnych nr 4 (Oksywie) i nr 6 (Obłuże).

Do harcerstwa należał od 1930 w Poznańskiej Chorągwi Harcerzy – drużyna w seminarium w Krotoszynie. Działalność w ZHP kontynuował jako drużynowy gromady zuchowej w IV Hufcu Gdyńskim Pomorskiej Chorągwi Harcerzy (1935–1938). Kurs instruktorów zuchowych ukończył pod kierownictwem hm. A. Kamińskiego. Po utworzeniu w Gdyni Morskiego Rejonu Harcerzy w 1938 objął obowiązki namiestnika zuchów w VI Hufcu Harcerzy na Oksywiu.

Przed wybuchem wojny wyjechał z żoną do rodzinnej Wielkopolski, czasowo unikając losu innych gdyńskich nauczycieli, bowiem był na liście osób niebezpiecznych dla III Rzeszy. Poszukiwany przez gestapo, został aresztowany i uwięziony na 5 miesięcy.

Po wojnie wrócił do Gdyni i podjął pracę nauczycielską w Szkole Podstawowej nr 2 oraz działalność harcerską jako wizytator Gdańsko-Morskiej Chorągwi Harcerzy, a w latach 1946–1947 jako II zastępca komendanta Chorągwi i kierownik Wydziału Osobowego i Administracji; w Morskiej Chorągwi Harcerstwa w 1949 pełnił funkcję kierownika Wydziału Zuchów, a od grudnia 1949 do czerwca 1950 komendanta Hufca Harcerstwa w Gdyni. Stopień harcmistrza otrzymał w 1946. Awansował też zawodowo: w latach 1947–1951 kierował Szkołą Podstawową nr 32 Specjalną, a w latach 1951–1961 Młodzieżowym Domem Kultury w Gdyni. W tym też czasie ukończył zaoczne studia pedagogiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1961 r. do emerytury w 1973 r. kierował Szkołą Podstawową nr 27.

Po odnowie harcerstwa był uczestnikiem Krajowego Zjazdu Działaczy Harcerskich w grudniu 1956 w Łodzi – wszedł w skład Komendy Gdańskiej Chorągwi Harcerstwa (1957–1958) i początkowo znów kierował Wydziałem Zuchów. W latach 1959–1966 przewodniczył Komisji Historycznej w Hufcu Gdynia. W 1976 należał do inicjatorów powołania przy komendzie Chorągwi Harcerskiego Kręgu Seniorów „Korzenie” – był w nim przez dziesięć lat zastępcą komendanta. W 1986 roku z grupą instruktorów gdyńskich stworzył nowy HKS „Strażnica” przy Komendzie Hufca ZHP w Gdyni i kierował nim aż do śmierci.

Hm. Piotr Cieślawski kierował się w życiu dwiema dewizami: „Zostawienie śladu po sobie” i „Starsi nie mogą zapomnieć, a młodsi muszą wiedzieć”. Ich realizacji poświęcił wiele lat swojego życia, szczególnie na emeryturze. Zbierał dokumentacje dotyczącą oświaty i harcerstwa, gromadził dowody bohaterstwa gdyńskich nauczycieli i harcerzy w czasie wojny i okupacji. Skutecznie zabiegał o utrwalenie ich pamięci i oddanie hołdu poprzez budowę pomnika harcerzy (w Śródmieściu i na Obłużu) i tablic (harcmistrzów Lucjana Cylkowskiego i Benedykta Porożyńskiego oraz harcerza Alfreda Dyducha) oraz nadawanie nazw i imion ulicom, szkołom i drużynom. Tematykę tą popularyzował również poprzez opracowanie broszur i artykułów prasowych oraz organizację wystaw w gdyńskich szkołach.

Od początku pracy zawodowej był aktywnym członkiem ZNP – w latach 1959–1966 pełnił społecznie funkcje prezesa, a później przez wiele lat przewodniczącego Komisji Historycznej Oddziału ZNP w Gdyni. Dzieci już w 1973 przyznały mu „Order Uśmiechu”, a Gdynia na uroczystości Święta Miasta 10 lutego 2002 r. uhonorowała go Medalem im. Eugeniusza Kwiatkowskiego „Za Wybitne Zasługi dla Gdyni” (medal nr 19).

Zmarł 21.02.2002 r. Został pochowany z honorami w harcerskiej asyście na gdyńskiej nekropolii Witomino 27.02.2002. Był odznaczony m.in. Krzyżem kawalerskim (1991) i Oficerskim (1997) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem komisji Edukacji Narodowej (1978), Złotym Krzyżem za Zasługi dla ZHP (1986), Złota Odznaką Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (1995) i Odznaką Zasłużony Ziemi Gdańskiej (1973) i Instruktor Senior ZHP (1983). Ma tabliczkę epitafijną w Mauzoleum Pamięci Harcerstwa w Skulsku (2005).

W r. 1939 zawarł związek małżeński z Elżbietą Zielke (1919–2012) z Gnieździewa. Miał dwoje dzieci, syna Zbigniewa (1943–1993, st. mechanika PMH) i Ewę Jolantę (zamężna Kremky, ur. 1950, filolog-anglista, nauczyciel akademicki, zam. w Gdyni).

Encyklopedia Gdyni, W. 2006, t. 1, s. 108, 794-795; Jarzębowski Kuprianowicz Harcmistrze i Harcmistrzynie, s. 104; Puchała Poczet, t.1, s. 227; Kuligowski Z. Radys B., Harcerstwo gdańskie 1945-1973, G. 2015, passim; Ostrowska E., Gdynia – ludzie i miasto, Gdynia 2006, s. 117-123; Czuwaj, Gdynio! Wspomnienia gdańskich harcerek i harcerzy 1928-2011, red. Ryba J., Gdynia 2011, s. 21, 133-137; Dubisz R., Napieralski P., Epitafia Mauzoleum Pamięci Harcerstwa w Skulsku, Poznań 2011, s. 16; Trapp F., Szczep Trzech Srebrnych Strzał, Gdańsk 1996, s. 8 i 37; Wniosek HKS „Korzenie” do Kapituły Epitafijnej Mauzoleum Pamięci Harcerstwa w Skulsku z 8 III 2005; inf. córki E. Kremky.

hm. Zenon Kuligowski