Bogdan Zbigniew Rusinek (1930–2017), inżynier, harcmistrz, więzień polityczny (1951–1956), komendant Hufca Harcerzy (1957–1959) i komendant Harcerskiego Kręgu Seniorów (2003–2013) w Gdyni.

Urodził się 24 stycznia 1930 w Chełmnie nad Wisłą. Był synem Ludwika (1901–1955), urzędnika w starostwie i Wiktorii Pauliny z Kensików (1899–1985). Miał czworo rodzeństwa: braci Gwidona Józefa (1923–1992), pracownika magazynowego, i Zenona Zbigniewa (ur. i zm. 1925) oraz siostry – Hatfe Higinę Stutz (1924–2016), technik-laborant w Szwajcarii, i Esmiraldę Gizelę Wiszowatą (1931–1995).

1 września 1945 wstąpił do II Drużyny Harcerzy im. Zawiszy Czarnego w Chełmie. W związku z podjęciem pracy przez ojca w browarach rodzina zmieniła miejsce zamieszkania, a Bogdan szkoły i harcerskie przydziały służbowe – od czerwca 1946 był przybocznym, a od lutego 1947 drużynowym V Drużyny Harcerzy w Ostromecku w pow. chełmińskim. Na przełomie lat 1948/1949 działał w hufcu toruńskim – w 1948 otrzymał stopień drużynowego po próbie (pwd.). Świadectwo dojrzałości otrzymał w 1950 w Gorzowie Wielkopolskim.

Już w klasie maturalnej włączył się w nurt drugiej konspiracji niepodległościowej w Harcerskiej Organizacji Podziemnej. Działalność tą kontynuował w Drezdenku i powiecie Strzelce Krajeńskie, gdzie jesienią 1950 otrzymał pracę nauczyciela w Szkole Podstawowej. W latach 1950–1951 dowodził konspiracyjną organizacją niepodległościową „Harcerstwo Polskie”. Zdekonspirowany, w październiku 1951 został aresztowany przez funkcjonariuszy WUBP w Zielonej Górze pod zarzutem usiłowania dokonania zmiany przemocą ustroju Państwa Polskiego. 6 lutego 1952 skazany został przez Wojskowy Sąd Rejonowy na karę 10 lat więzienia, którą odbywał w Zielonej Górze i Wronkach oraz w kamieniołomach w Strzelcach Opolskich do 31 maja 1956.

Po zwolnieniu z więzienia przybył do matki, która mieszkała już w Gdyni. Zatrudnił się jako robotnik w Przedsiębiorstwie Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich „Dalmor” i włączył się w wir prac reaktywowanego ZHP jako drużynowy starszoharcerski. 25 czerwca 1957 został mianowany komendantem Hufca Harcerzy w Gdyni – w tym też roku otrzymał stopień podharcmistrza. W 1958 brał udział w I Konferencji Hufcowych w Warszawie i prowadził zgrupowanie obozów hufca w Sierakowie pow. Międzychód. W połączonym (grudzień 1959) gdyńskim Hufcu Harcerstwa objął funkcje sztormana, a od września 1962 do grudnia 1980 pełnił funkcje zastępcy komendanta hufca. W 1960 otrzymał stopień harcmistrza. W latach 1960–1962 był członkiem Komisji Rewizyjnej, a w latach 1969–1973 członkiem Rady Chorągwi Gdańskiej ZHP. Przewodniczył też zespołowi ds. budowy Pomnika Gdyńskich Harcerzy poległych za Polskę (odsłonięto 25 września 1966) i Komisji Historycznej Hufca. Wielokrotnie w latach 1963–1972 prowadził zgrupowania obozów gdyńskich w Polanicy, Tolkmicku, Zbicznie i w gdyńskiej HBO w Czernicy. Od końca lat 80-tych do śmierci był członkiem Harcerskiego Kręgu Seniorów im. hm. B. Porożyńskiego (wcześniej „Strażnica”) w Gdyni. W latach 2003–2013 był komendantem tego kręgu.

W 1972 prowadził zgrupowania obozów gdyńskich w Polanicy, Tolkmicku, Zbicznie i w gdyńskiej HBO w Czernicy. Od końca lat 80-tych do śmierci był członkiem Harcerskiego Kręgu Seniorów im. hm. B. Porożyńskiego (wcześniej „Strażnica”) w Gdyni. W latach 2003–2013 był komendantem tego kręgu.

Do emerytury w 1991 pracował na różnych stanowiskach w PPDiUR „Dalmor” w Gdyni. Po uzupełnieniu wykształcenia w Wyższej Szkole Rolniczej w Szczecinie w 1968 uzyskał tytuł inżyniera rybołówstwa morskiego – w firmie awansował na stanowisko głównego specjalisty ds. socjalno-bytowych.

Od 1989 działał też w Związku Byłych więźniów Politycznych, pełniąc w nim m.in. funkcje sekretarza i wiceprezesa Zarządu Głównego. W 1991 Sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu stwierdził nieważność wyroku WSR z 1952, a w 1999 otrzymał Patent nr 4093 podpisany przez Prezesa Rady Ministrów RP i kierownika Urzędu ds. Kombatantów i Osóeb Represjonowanych potwierdzający, że „pan Rusinek Bogdan Zbigniew w latach walki zbrojnej z najeźdźcami z honorem pełnił żołnierską powinność i uzyskał prawo do zaszczytnego tytułu Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”. W 2005 minister Obrony Narodowej mianował go na stopień porucznika WP.

W prasie wybrzeżowej w latach 1991–1993 opublikował „Informator” zawierający nazwiska sędziów i prokuratorów wojskowych oraz funkcjonariuszy urzędu bezpieczeństwa bezpośrednio zaangażowanych przy prowadzeniu dochodzeń i skazywaniu członków organizacji niepodległościowych działających w lalach 1945–1955 na terenie woj. gdańskiego. Dla Naczelnego Sądu Harcerskiego ZHP w 1994 opracował materiał dot. represjonowanych w PRL harcerzy Wybrzeża Gd. Był współautorem prac: „Konspiracyjne organizacje niepodległościowe na Pomorzu Gdańskim w latach 1945–1955” (1994), „Dzieje drugiej konspiracji niepodległościowej na Pomorzu Gdańskim w latach 1945–1956” (1999) i „Konspiracja niepodległościowa w Gdyni w latach 1945–1956” (2007).

Zmarł 27 marca 2017 w Gdyni. Został pochowany z ceremoniałem wojskowym i asysta harcerską na cmentarzu Gdynia-Witomino. Był odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1986), Krzyżem Więźniów Politycznych 91995), Krzyżem Niezłomnych (1999), Srebrnym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej 92006) Złotym krzyżem za Zasługi dla ZHP (1982), Medalem „Pro Memoria” (2007) i „Pro Patria” (2012), Odznaką „Zasłużony Instruktor Gdańskiej Chorągwi ZHP” (2010), Honorowym proporcem Chorągwi Gdańskiej ZHP za długoletnią pracę instruktorską (1974), Honorową Odznaką „Za zasługi dla Hufca Gdynia” (2014).

W roku 1958 poślubił Irenę Marię Wujek (ur. 1936), nauczycielkę historii, harcmistrzynię. Miał córki: Iwonę Aleksandrę (zamężna Niewiadomska, ur. 1959, architekt) i Agnieszkę Izabellę (zamężną Kalata, ur. 1964, oceanograf-nauczycielka).

– Puchała Poczet…, t. 2, s. 438; – Encyklopedia Gdyni pod red. Sokołowska M., Gdynia 2006, s. 965-967; – Kuligowski Z., Radys B., Harcerstwo gdańskie 1945-1973, G. 2015, s. 60, 188, 192; – Rzeczkowska E., Bogu, Polsce, Bliźnim. Tajne organizacje harcerskie w Polsce 1944-1956, Lub. 2014, passim; – Rusinek B., Szczurek Z., Konspiracja niepodległościowa w Gdyni w latach 1945-1956, Sopot 2007, biogram na okładce; Z kart historii i działalności kręgu harcerstwa dorosłych pod red. Pawletko I., W. 2012, s. 85-88; – arch. HKS im. hm. B. Porożyńskiego w Gdyni; – inf. Żony I. Rusinek.

hm. Zenon Kuligowski