Bernard Mroziński pseud. „Prus”, „Mrozik”, „Zimny” (1913–1993), podharcmistrz, optyk, porucznik mar. woj., hufcowy Hufca Szarych Szeregów w Bydgoszczy (1940–1942), komendant Chorągwi Pomorskiej Szarych Szeregów (1942–1943).

Urodził się 8 czerwca 1913 r. w Berlinie w rodzinie Seweryna i Franciszki z d. Brzyckiej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości rodzina przeniosła się do Bydgoszczy. Tu ukończył szkołę powszechną i średnią. W latach nauki związał się z ZHP, od 1931 r. należał do 7 Bydgoskiej Drużyny Harcerzy (żeglarskiej), został jej drużynowym, mianowano go podharcmistrzem. W 1935 r. otrzymał powołanie do odbycia służby wojskowej w Marynarce Wojennej w Gdyni. Po specjalistycznym szkoleniu, w stopniu porucznika, do 1937 r. jako inspektor sprzętu optycznego kierował służbami optycznymi na jednostkach pływających i obrony wybrzeża. Następnie od września tego roku był wykładowcą w Szkole Specjalistów Morskich, a od czerwca 1939 r. pracownikiem cywilnym Dowództwa Floty w Gdyni. Brał udział w obronie Gdyni, a po kapitulacji, unikając niewoli ukrywał się w Borach Tucholskich.

Do Bydgoszczy powrócił w grudniu 1939 r. i nawiązał kontakt z rodzącym się podziemiem. W maju 1940 r. został zaprzysiężony w mamach Szarych Szeregów i Związku Walki Zbrojnej przez hm. Benedykta Porożyńskiego (HSB t.4). Został wyznaczony na hufcowego bydgoskiego hufca Sz.Sz. Szybko scalił drużyny w konspiracji i utworzył nowe. Nadzorował zorganizowanie bydgoskiego batalionu harcerzy, który miał brać udział w walkach o miasto w planowanym powszechnym powstaniu. W sklepie optycznym, w którym pracował utworzył i prowadził ważny punkt łączności dla Sz.Sz i ZWZ. Z harcerzami zajmował się wywiadem, akcją pomocową, kolportażem podziemnych wydawnictw.

Latem 1942 r., wobec zagrożenia dekonspiracją hm. Bernarda Myśliwka (HSB t. 4), przejął od niego kierowanie Chorągwią Pomorską Sz.Sz. Wkrótce na kilka miesięcy utracił kontakt zarówno z Główna Kwaterą Sz.Sz jak i z jednostkami w terenie. Zbiegło się to w czasie z falą aresztowań działaczy podziemia. Dopiero wiosną 1943 r. po spotkaniu z wizytatorem GK Sz.Sz. przystąpił do odtwarzania struktur terenowych, ale nie zdołał rozbudować organizacji. 7 maja tego roku został zatrzymany przez gestapo w swoim punkcie kontaktowych w ramach akcji przeciwko podziemiu na Pomorzu. Był przesłuchiwany w Bydgoszczy i Gdańsku. Tu pomimo braku obciążających dowodów okupacyjny sąd skazał go na zesłanie do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Jednak gdy ponownie został przewieziony do Bydgoszczy otrzymał propozycję współpracy z gestapo, na co pozornie się zgodził widząc szansę na uwolnienie. Po wypuszczeniu powiadomił o sytuacji władze Sz.Sz. i AK. Na polecenie przełożonych przez dwa miesiące pozorował chęć współpracy i przekazywał Inspektoratowi AK informacje o wiedzy i zainteresowaniach gestapo. W ten sposób ostrzeżono wielu zagrożonych aresztowaniem. 2 listopada 1943 r. w obecności hm. Edwarda Zürna (HSB t.1) formalnie przekazał obowiązki komendanta chorągwi phm. Maksymilianowi Jakubowskiemu (1913–1981). Nie skorzystał z propozycji przerzucenia go na teren Generalnego Gubernatorstwa. W grudniu 1943 r. gestapo wysłało za nim list gończy. Ograniczył kontakty z podziemiem i ukrywał się do końca wojny. U schyłku wojny uczestniczył jednak w działaniach placówki „Zagroda” dającej w leśnictwie Emilianowo schronienie poszukiwanym, pomagał m.in. w przerzucie angielskich lotników.

Po wojnie prowadził prywatny zakład optyczny w Bydgoszczy (aż do 1992 r.), powrócił do harcerskiej służby, ale nie pełnił żadnych ważniejszych funkcji. W 1950 na kilka miesięcy został zatrzymany pod zarzutem udziału w akcjach przeciwko Armii Czerwonej ale z braku dowodów został zwolniony. Zaangażował się w pracę zawodową i społeczna. Współtworzył Towarzystwo Miłośników Szwederowa, należał do Towarzystwa Miłośników Bydgoszczy. Udzielał się w Izbie Rzemieślniczej i Związku Optyków Polskich, gdzie był wieloletnim prezesem. Podnosił swoje kwalifikacje (był jednym z pierwszych w Polsce specjalistów zajmujących się soczewkami kontaktowymi). Był rzeczoznawcą przy Ministerstwie Zdrowia. W ostatnich latach życia był członkiem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Opracowywał historię Szarych Szeregów na Pomorzu, jego wspomnienia zostały opublikowane w „Dzienniku Wieczornym” (1968, nr 114) oraz w „Informatorze Komisji Historycznej Chorągwi Bydgoskiej ZHP” (1983, nr 3).

Zmarł 21 stycznia 1992 w Bydgoszczy i został pochowany na Cmentarzu Nowofarnym.

Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim OOP, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzantów, Medalem za Wojnę Obronną 1939, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Srebrnym Krzyżem PCK. W 2015 r. na ścianie kamienicy, gdzie prowadził swój zakład optyczny (a wcześniej prowadził konspiracyjny punkt kontaktowy) odsłonięto pamiątkową tablicę jemu poświęconą.

Był żonaty, miał trzech synów.

 – Komorowski K, Konspiracja pomorska 1939–1947. Leksykon, Gdańsk 1993; Mat. do HSB, „Harc.” 1990, nr 7–9, s. 28; Słownik biograficzny konspiracji pomorskiej 1939–1945, cz. 1, Toruń 2002, s. 149; Bernard Mroziński – optyk, oficer, pierwszy hufcowy bydgoskich Szarych Szeregów [online] https://bydgoszcz24.pl/pl/11_wiadomosci/14497_bernard-mrozinski-optyk-oficer-pierwszy-hufcowy-bydgoskich-szarych-szeregow-.html; Fietkiewicz Leksykon, s. 234; Tablica pamiątkowa poświęcona ppor. phm. Bernardowi Mrozińskiemu [online] http://www.cechrzemioslmetalowych.pl/tablicy-pamiatkowa-poswiecona-ppor-phm-bernardowi-mrozinskiemu/; – Darzbór w: wikipedia.pl [online] https://pl.wikipedia.org/wiki/Darzb%C3%B3r [dostęp 28.07.2020]; Tym co odeszli na Wieczną Wartę. Harcerki i Harcerze Bydgoscy [online] https://issuu.com/zhphufiecbydgoszczmiasto/docs/album, s. 10-11 [dostęp 28.07.2020]; Powojenne losy konspiracji pomorskiej, pod red. E. Zawackiej i R. Kozłowskiego, Toruń 1995; Jankowski J., Harcerstwo Pomorza Gdańskiego i Kujaw, Toruń 1988; Chrzanowski B., Gąsiorowski A., Steyer K., Polska Podziemna na Pomorzu w latach 1939–1945, Gdańsk 2005; Szare Szeregi: Harcerze 1939–1945 pod red. J. Jabrzemskiego, t. II; Jabrzemski J., Harcerze z Szarych Szeregów, Warszawa 1997; Gąsiorowski A., Szare Szeregi na Pomorzu 1939-1945, Toruń 1998; Zürn-Zahorski Z., Pseudonim „Jacek”, Bydgoszcz 1993, s. 191; – Archiwum Pomorskie Armii Krajowej w Toruniu, teczka: Mroziński Bernard, M: 380/998 Pom.

Dariusz Szczecina